TRUE OPINIONS : "น้ำแข็ง" ยาวิเศษสำหรับเวชศาสตร์การกีฬา ... by "พี่หมอเอก"
พี่หมอเอก : ผมรู้สึกว่าช่วงนี้ประเทศไทยของเราช่างมีความรุ่มร้อนเหลือเกิน ไม่ใช่เพียงเพราะสภาพอากาศของฤดูร้อนที่กำลังจะเปลี่ยนไปสู่ฤดูฝน และอันที่จริงแล้วฤดูร้อนปีนี้มีฝนตกมาให้เราได้บรรเทาความร้อนกันบ้างเป็นระยะๆ ซึ่งก็คงเป็นเพราะข่าวสารเหตุการณ์ในบ้านเมืองเราเริ่มมีเรื่องราวร้อนแรงมากขึ้นเรื่อยๆ
แม้กระทั่งในวงการกีฬาก็มีความร้อนแรงไม่แพ้กับเรื่องการบ้านการเมือง ไม่ว่าจะเป็นนัดชิงชนะเลิศฟุตบอลชิงแชมป์สโมสรยุโรปที่ผ่านไปแบบสดๆ ร้อนๆ รวมถึงกีฬายอดฮิตของทางฝั่งอเมริกา บาสเกตบอลเอ็นบีเอ ที่ตอนนี้เดินทางมาถึงรอบชิงแชมป์เอ็นบีเอกันเป็นที่เรียบร้อยแล้ว
ส่วนทางบ้านเรา ฟุตบอลลีกก็ผ่านนัดสุดท้ายของครึ่งฤดูกาลกันแล้ว ก่อนที่จะให้มีการอนุญาตให้แต่ละทีมขยับขยายเรื่องตัวผู้เล่นกันได้ แล้วหลังจากนั้นก็ลุ้นกันต่อแบบยาวๆ กับฟุตบอลโลกที่ รัสเซีย กัน
ท่ามกลางความร้อนแรงเหล่านี้เห็นทีเราต้องเรียกหาตัวช่วยดับร้อนกันซะหน่อยครับ สิ่งที่จะมาช่วยดับร้อนให้เราที่ผมจะเขียนถึงในวันนี้ก็จะเป็นเรื่องของเย็นๆ อย่าง “น้ำแข็ง” นั่นเองครับ
ในทางเวชศาสตร์การกีฬา หรือแม้กระทั่งการแพทย์โดยทั่วไปมีการใช้อุณหภูมิในการรักษาโรคและการบาดเจ็บต่างๆ ทั้งการใช้ความร้อน และการใช้ความเย็นกันอย่างแพร่หลาย แต่ในวันนี้ผมจะขอเขียนถึงเฉพาะความเย็นก็พอนะครับ
เรื่องของความเย็นที่ใช้ในวงการกีฬามีให้เราเห็นมากมายหลากหลายวิธี มีทั้ง น้ำแข็ง เจลเย็น ผ้าขนหนูเย็น สเปรย์เย็น การแช่น้ำเย็น ซึ่งแต่ละอย่างก็มีวิธีการใช้ และจุดประสงค์ที่ต่างกันไป
ทุกครั้งที่ทำหน้าที่แพทย์ประจำทีมสิ่งหนึ่งที่ต้องมีในกระเป๋าที่ผมใช้วิ่งลงไปในสนามและต้องเตรียมไว้ข้างสนามเสมอ คือ ถุงน้ำแข็ง ครับ
ผมจะใช้ถุงซิปล็อคที่หาซื้อได้ตามซูเปอร์มาร์เก็ตทั่วไปนี่แหละครับมาใส่น้ำแข็งลงไป แล้วใส่น้ำลงไปด้วยเล็กน้อยเพื่อให้ได้ความเย็นของน้ำแข็งที่ละลายในน้ำ ประมาณอุณหภูมิเวลาใช้งานกับนักกีฬาที่บาดเจ็บน่าจะอยู่ที่ 10-15 องศาเซลเซียสครับ โดยส่วนตัวแล้วผมใช้เจ้าถุงน้ำแข็งนี่แหละครับเป็นส่วนใหญ่มากกว่าใช้สเปรย์เย็นซะอีกครับ
ผมอยากให้แฟนกีฬาโดยเฉพาะแฟนฟุตบอลลองสังเกตเวลาที่มีการปฐมพยาบาลในสนามกันดูครับ ลองเปรียบเทียบระหว่างฟุตบอลลีกในบ้านเรากับฟุตบอลลีกต่างประเทศ หรือแม้กระทั่งในฟุตบอลโลกดูครับ
ตามกติกามีเขียนไว้ชัดเจนครับว่าการลงไปดูอาการของนักเตะที่บาดเจ็บในสนามนั้นให้ทำได้แค่ประเมินอาการ และตรวจอาการ ส่วนการรักษาใดๆ นั้นจะทำได้ที่ข้างสนาม ซึ่งก็จะยกเว้นการบาดเจ็บที่รุนแรงต่างๆ ที่แพทย์ผู้ลงไปประเมินอาการจะขอกับผู้ตัดสิน เราจึงไม่ค่อยเห็นการพ่นสเปรย์ให้กับนักกีฬาในฟุตบอลต่างประเทศครับ
ตอนนี้แหละครับที่เจ้าถุงน้ำแข็งของผมมีประโยชน์ เพราะผมจะใช้ประคบตรงที่บาดเจ็บไปด้วยพร้อมกับการตรวจอาการบาดเจ็บไปด้วยครับจะได้ไม่เสียเวลา ถ้ากรรมการระดับเอเชียหรือระดับโลกเขาเห็นเราควักสเปรย์ออกมาจะพ่นให้นักฟุตบอล เขาก็จะไล่ให้เราออกไปปฐมพยาบาลข้างสนามทันทีครับ
…
….
…..
เวลานั่งทำหน้าที่แพทย์ประจำทีมอยู่ข้างสนามนั้นเราจะต้องมีสมาธิมองดูเกม ดูจังหวะต่างๆ และยังต้องกวาดสายตาเพื่อเช็คอาการของนักฟุตบอลให้ทั่วสนามเป็นระยะ เพื่อที่หากมีการบาดเจ็บเกิดขึ้นก็จะรู้รูปแบบของการบาดเจ็บก่อนที่จะลงไปตรวจอาการในสนาม เมื่อกรรมการอนุญาตให้ลงไปดูอาการในสนามได้แล้ว สิ่งที่ต้องทำอย่างแรกเมื่อถึงตัวนักกีฬาที่บาดเจ็บคือทำการพยุง และเซฟตำแหน่งที่บาดเจ็บไม่ให้เคลื่อนไหว จากนั้นก็จะตรวจอาการบาดเจ็บว่ารุนแรงแค่ไหน ในขณะเดียวกับที่ควักถุงน้ำแข็งคู่ชีพมาใช้ทันที
เคยดูการถ่ายทอดการแข่งขันฟุตบอลไทยลีกบางนัดจะเห็นเจ้าหน้าที่ทีมวิ่งลงไปในสนาม ยังไม่ทันจะนั่งลงจัดท่าให้เรียบร้อยก็คว้ากระป๋องสเปรย์มาพ่นจนควันฟุ้งไปทั่วเหมือนกำลังจะมาพ่นหมอกควันไล่ยุงลายประมาณนั้น
บางทีก็นึกอยากจะเปิดสอนเรื่องการวางท่าทางในสนามอย่างไรให้ดูเท่ ดูเป็นมืออาชีพสำหรับเจ้าหน้าที่ทีมเหมือนกันนะครับ เพราะอยากให้ภาพลักษณ์ของทุกคนดูดี มีรูปสวยๆ ออกสื่อนะ
สำหรับวิธีการใช้น้ำแข็งในการปฐมพยาบาลการบาดเจ็บทั้งในกีฬา และในชีวิตประจำวันมีวิธีการใช้ที่คล้ายๆกัน ตามตัวอักษรย่อช่วยจำคือ P.R.I.C.E. มาจากคำเต็มๆ
Protection – ให้มีการป้องกันการบาดเจ็บเพิ่มเติม เช่น การดาม การป้องกันการขยับบริเวณที่บาดเจ็บ
Rest – ต้องหยุดพักการใช้งานบริเวณที่ได้รับบาดเจ็บเพื่อให้ร่างกายได้มีการซ่อมแซมได้
Ice – ใช้น้ำแข็งในการรักษา ด้วยการประคบบริเวณที่ได้รับบาดเจ็บ
Compression – มีการกดตรงบริเวณนั้นไว้เพื่อลดการบวม
Elevation – ต้องยกส่วนที่บาดเจ็บขึ้นสูงเพื่อลดการบวม และการฟกช้ำ
ในการตรวจคนไข้ที่โรงพยาบาล ผมมักจะได้รับคำถามจากคนไข้และญาติคนไข้ถึงวิธีการใช้น้ำแข็งประคบรักษาอาการบาดเจ็บ ซึ่งก็ดูเหมือนเป็นเรื่องง่ายๆแต่คนส่วนใหญ่ยังไม่ค่อยทราบวิธีการประคบน้ำแข็งที่ถูกต้องครับ
เพื่อให้การประคบน้ำแข็งได้ผลเต็มที่เพื่อลดอาการบวม ลดปวด ลดการฟกช้ำ ลดการอักเสบ จะใช้ถุงน้ำแข็งประกดและกดไว้ตรงบริเวณที่บาดเจ็บเป็นเวลาครั้งละ 10-20 นาที แล้วแต่บริเวณที่บาดเจ็บ และทำซ้ำทุก 2 ชั่วโมงจนถึงเวลาเข้านอน ในช่วง 48 ชั่วโมงแรกหลังจากได้รับบาดเจ็บครับ
ถ้ายาพาราเซตามอล เป็นยาแก้ปวด แก้ไข้ ที่ใช้ได้ในทุกๆ โรค
ถ้าออกซิเจน เป็นเหมือนยาสำหรับเวชศาสตร์การบิน
น้ำแข็ง ก็ถือได้ว่าเป็นเหมือนยาวิเศษสำหรับเวชศาสตร์การกีฬา
…
….
“พี่หมอเอก”
โปรแกรมการแข่งขัน พร้อมช่องถ่ายทอดสด ฟุตบอลโลก 2018
ช่องทางการรับชมการถ่ายทอดสดทาง TrueID
ดูสดผ่านแอปพลิเคชั่น ทรูไอดี คลิก >>http://bit.ly/2HtYS2N
ดูสดผ่านเว็บไซต์ ทรูไอดี คลิก >>http://bit.ly/TrueIDSportsLive
ติดตามข่าวสารกีฬาได้ที่ TrueID App หรือร่วมพูดคุยกันผ่านทาง Line @TrueID ร่วมไปถึงแฟนเพจ TrueID Sports