เมื่อมนุษย์เริ่มมีการเลี้ยงม้าตั้งแต่สมัย 4500 ปีก่อนคริสตกาล จุดเริ่มต้นของการแข่งม้าก็ได้ถือกำเนิดขึ้นมาพร้อม ๆ กัน กีฬาแข่งม้ามีจุดเริ่มต้นไม่ใกล้ไม่ไกลจากเราเท่าไรนัก เพราะมันเริ่มต้นมาจากชนเผาเร่ร่อนในเอเชียกลาง จากกีฬาที่เป็นที่นิยมในกลุ่มชนเผ่าเลี้ยงม้า สู่กีฬาที่กลายเป็นที่นิยมชมชอบของกษัตริย์ ต้นกำเนิดของการแข่งม้าสมัยใหม่อยู่ในราวศตวรรษที่ 12 เมื่ออัศวินชาวอังกฤษกลับมาจาก สงครามครูเสด ด้วยม้าอาหรับ ผู้คนต่างหลงใหลในความเร็วและแข็งแรงของสัตว์ชนิดนี้ ในช่วง 4 ศตวรรษถัดมาหลังจากนั้น ก็เริ่มมีการแลกเปลี่ยนค้าขายระหว่างเอเชียกลางและยุโรปมากขึ้น พ่อค้าชาวอาหรับจำนวนมากได้เริ่มธุรกิจนำเข้าม้า รวมถึงมีการนำม้าไปเพาะพันธุ์กับแม่พันธุ์อังกฤษ เพื่อที่จะพัฒนาให้ได้ม้าสายพันธุ์ที่ดีมีทั้งความเร็วและความอดทน เพราะม้าเหล่านี้จะถูกนำไปเข้าร่วมการแข่งขันที่เหล่าขุนนางพร้อมจะเดิมพันด้วยเงินจำนวนมาก ภาพโดย mathew schwartz จาก unsplash ภาพโดย sheri hooley จาก unsplash ในช่วงรัชสมัยของสมเด็จพระราชินีแอนน์ (ค.ศ.1702- ค.ศ. 1714) การแข่งม้าเริ่มเป็นกีฬาอาชีพ เริ่มมีการพัฒนาเป็นการแข่งแบบเพิ่มจำนวนม้ามากขึ้น รวมถึงผู้ชมทั่วไปก็สามารถวางเดิมพันได้ด้วย กระแสความนิยมกีฬาแข่งม้าทำให้มีสนามแข่งม้าถือกำเนิดขึ้นทั่วประเทศอังกฤษ เริ่มมีธุรกิจการเพาะพันธุ์ม้าที่จริงจังและเต็มรูปแบบมากขึ้น เพื่อเฟ้นหาม้าสายพันธุ์เยี่ยม เพราะนั่นหมายถึงกำไรที่พ่อค้าม้าจะได้รับ การขยายตัวอย่างรวดเร็วของกีฬาชนิดนี้ทำให้เกิดความต้องการที่จะมีส่วนกลางคอยออกกฎต่าง ๆ ดังนั้นเมื่อถึงปี ค.ศ. 1750 ได้มีการประชุมเกิดขึ้นที่ Newmarket ประเทศอังกฤษ เพื่อก่อตั้งองค์กรที่มีชื่อว่า Jockey Club ขึ้นมา โดยองค์กรนี้จะคอยเขียนกฎและข้อบังคับของการแข่งม้าที่ถูกต้องตามทำนองคลองธรรม เพื่อให้เกิดมาตรฐานที่จะมากำหนดคุณภาพของการแข่งขัน ปัจจุบันหน้าที่ของ Jockey Club นั้นถูกย้ายไปยังหน่วยงานกำกับดูแลการแข่งม้าที่มีชื่อว่า British Horseracing Authority ถึงแม้ Jockey club จะไม่เกี่ยวข้องกับการขี่ม้าในอังกฤษแล้ว แต่ก็ยังคงดำเนินงานในฐานะบริษัทเอกชนที่เป็นเจ้าของสนามม้าถึง 15 แห่ง และกิจการอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกันด้วย สำหรับความนิยมในกีฬาแข่งม้าในอเมริกานั้นเกิดขึ้นหลังจากกระแสในอังกฤษไม่นานนัก เมื่อชาวอังกฤษที่เข้าไปตั้งถิ่นฐานในอเมริกาได้นำกีฬาชนิดนี้เข้าไปเผยแพร่ด้วย ภาพโดย chris kendall จาก unsplash ภาพโดย pietro mattia จาก unsplash ในยุคปัจจุบัน กีฬาขี่ม้ากลายเป็นกีฬาในรูปแบบการพนันเพียงไม่กี่ชนิดที่ถูกกฎหมายในหลายประเทศ กีฬาแข่งม้ายังได้รับความนิยมทั้งในแคนาดา ตะวันออกกลาง อเมริกาใต้และออสเตรเลียอีกด้วย สำหรับในประเทศไทยเอง เรามีการก่อตั้งสมาคมขี่ม้าขึ้นใน ปี พ.ศ. 2519 โดยพลเอกกฤช ปุณณกันต์และคณะ มีชื่อว่า “สมาคมนักขี่ม้าสมัครเล่นแห่งประเทศไทย” หลังจากนั้นกีฬาขี่ม้าก็เป็นที่รู้จักและแพร่หลายในประเทศไทย มีการส่งนักกีฬาเข้าร่วมการแข่งขันขี่ม้าระดับประเทศอีกหลายรายการ ปัจจุบันชื่อสมาคมถูกเปลี่ยนมาเป็นที่รู้จักกันในชื่อ “สมาคมขี่ม้าแห่งประเทศไทย” (Thailand Equestrian Federation)” กีฬาขี่ม้าคงถือได้ว่าเป็นกีฬาเดียวที่มนุษย์และสัตว์ได้ลงแข่งด้วยกัน และยังถือว่าเป็นกีฬาโบราณที่มีประวัติศาสตร์อันยาวนานอีกด้วย * ภาพหน้าปกโดย julia joppien จาก unsplash :
