กีฬาเบสบอลเป็นกีฬาต้นกำเนิดดั้งเดิมมาจากสหรัฐอเมริกา ซึ่งหลาย ๆ คนคงจะทราบกันดี ต่อให้ไม่เคยเล่นก็พอจะคุ้นภาพการตีโฮมรันไม่มากก็น้อยครับ ซึ่งกีฬาประเภทนี้ไม่ได้นิยมแค่ในประเทศสหรัฐ ฯ เท่านั้น แต่ยังแพร่หลายในหลาย ๆ ประเทศแม้กระทั่งเอเชียอย่างประเทศญี่ปุ่นเอง ก็ได้รับความนิยมอย่างมากทีเดียว มากจนชนิดที่ว่ามันแทบจะเป็นกีฬาประจำชาติ อยู่ในสายเลือดเลยก็ว่าได้ครับ ฟังอาจจะดูแปลกครับเพราะเบสบอลเป็นกีฬาของชาวอเมริกัน แล้วทำไมชาวญี่ปุ่นถึงได้นิยมจนเป็นกีฬาประจำชาติได้ซะอย่างนั้น แม้แต่ในสื่อบันเทิงอย่างอนิเมะการ์ตูนญี่ปุ่น จะต้องมีกีฬาประเภทนี้สอดแทรกหรือถูกพูดถึงอยู่เสมอ รวมไปถึงสตาร์หลายท่านในวงการเบสบอลญี่ปุ่น ก็ดูจะมีชื่อเสียงเอามาก ๆ แถมยังมีการถ่ายทอดสดในช่วงเวลา Prime-Time ได้ด้วย เป็นเครื่องยืนยันได้ว่าคนญี่ปุ่นคลั่งไคล้มากขนาดไหน มันเป็นเพราะอะไรที่ทำให้พวกเขาหยิบกีฬาชนิดนี้ให้เป็นที่นิยมกันได้ ที่มาที่ไปก็คงต้องย้อนเวลากันหน่อยล่ะครับ เมื่อประมาณปี 1870 เป็นช่วงเวลาที่ญี่ปุ่นเริ่มเปิดประเทศเริ่มต้นการปฏิรูป ทำให้ช่วงเวลานั้นการเปิดรับวัฒนธรรมตะวันตกจะเข้ามามากมาย ซึ่งเบสบอลได้เริ่มต้นจากจุดนี้ผ่านศาตราจารย์ชาวอเมริกัน Horace Wilson ที่มาช่วยสอนและแนะนำรัฐบาลญี่ปุ่นให้พัฒนาเทียบเท่าตะวันตก ที่มารูปภาพ: John Ruddock on Unsplash คุณ Wilson ได้เล็งเห็นว่าการกีฬาของญี่ปุ่นยุคนั้นยังไม่มีกีฬาประเภททีมมาก่อน จะมีแต่กีฬาที่ต่อสู้กันตัวต่อตัวอันได้แก่ ซูโม่, เคนโด้ ดังนั้นเขาจึงได้นำเบสบอลมาบุกเบิก ร่วมกับ Hiroshi Hiraoka นักเรียนชาวญี่ปุ่นที่ศึกษาในอเมริกา จนความนิยมเริ่มแพร่หลายมากขึ้นทำให้ Hiraoka จัดตั้งทีมเบสบอลทีมแรกอย่างเป็นทางการในชื่อ The Shinbashi Athletic Club “Super Blurry” Athletics 1878 และนั่นก็เป็นการกำเนิดเบสบอลในญี่ปุ่นอย่างเป็นทางการ มาถึงตรงนี้อาจจะมีคำถามว่า "ทำไมต้องเป็นเบสบอล ?" กีฬาประเภททีมอย่างอื่นก็มีมากมายถึงไม่นิยมกัน สาเหตุนั้นมันก็เพราะว่ารูปแบบการเล่นมันตรงกับความเป็นซามูไรยุคก่อนมากทีเดียวครับ เนื่องจากว่าเบสบอลจะมีตัวตีกับตัวขว้าง สองตำแหน่งนี้จะมีความกดดันมาก ๆ เปรียบได้กับการดวลดาบของซามูไร ที่ต้องใช้ทักษะทั้งร่างกายและจิตใจสูง แค่ยืนจ้องหน้ากันก็เต็มไปด้วยความกดดันแล้ว นอกจากนี้ยังมีการเปลี่ยนตัวผู้ตีได้หากทำพลาด ฉะนั้นมันก็เหมือนกับการได้ดูการดวล 1-1 ในหลาย ๆ ครั้ง เลยทำให้เบสบอลที่เป็นกีฬาสู้แบบทีมแต่ก็แฝงการต่อสู้ตัวต่อตัวไว้ข้างในไปด้วย ที่มารูปภาพ: Keith Johnston จาก Pixabay ดังนั้นจึงทำให้เบสบอลเข้าถึงหัวใจคนญี่ปุ่นมากพอสมควร บวกกับการแข่งขันที่แพร่หลายขึ้น มีการจัดแข่งระหว่างทีมญี่ปุ่นและอเมริกาอันเป็นที่เลื่องลือคือ "ทีมอิจิโกะ" ที่สามารถโค่นทีมจากฝั่งอเมริกาได้ในช่วงประมาณปี 1886 มันก็ยิ่งกระตุ้นให้ผู้คนหันมาสนใจ เริ่มฝึกฝนกันไม่ว่าจะเล่นเป็นงานอดิเรกหรือเอาจริงเอาจังจนเป็นอาชีพ ไม่ว่าจะเป็นโรงเรียนมัธยมหรือมหาวิทยาลัยก็ต้องมีกีฬาประเภทนี้บรรจุเป็นชมรม เท่านั้นยังไม่พอครับ ความจริงจังของคนญี่ปุ่นและการมาของนักเบสบอลชาวอเมริกัน Lefty O’Doul ก็มีส่วนช่วยอย่างมากให้ญี่ปุ่นกับเบสบอลแนบแน่นมากขึ้น ด้วยการวางรากฐานการฝึกฝน มีการจัดอมรมฝึกซ้อมที่เข้มข้นให้กับทีมยักษ์ใหญ่ทั้ง 6 ของญี่ปุ่น มีการนำทีมจากอเมริกามาแข่งกระชับมิตรเพื่อพัฒนาทักษะ จนในปี 1936 ก็มีการจัดตั้งลีกเบสบอลเป็นครั้งแรก ที่มารูปภาพ: Chris Chow on Unsplash เป็นที่ทราบกันดีว่าญี่ปุ่นได้พ่ายแพ้ให้กับอเมริกาในสงครามโลกครั้งที่สอง ขณะนั้นญี่ปุ่นตกอยู่ใต้การปกครองของอเมริกาอย่างสมบูรณ์ สามารถควบคุมทุกสิ่งอย่างได้ แต่สังเกตหรือไม่ว่ากีฬาเบสบอลที่เป็นของชาวอเมริกัน ไม่ถูกถอนออกไปแต่มันกลับได้รับความนิยมมากขึ้น หลังจากสงคราม เหตุนั้นก็คงเป็นเพราะการเล่นแบบทีม ช่วยเสริมความเป็นหนึ่งความสามัคคี ความอดทน มีระเบียบวินัย นอกจากนี้นายพล Douglas MacArthur แห่งสหรัฐอเมริกาได้เล็งเห็นว่า กีฬาเบสบอลจะเป็นตัวเชื่อมความสัมมพันธ์ระหว่างอเมริกากับญี่ปุ่นได้ดี อีกทั้งยังช่วยฟื้นฟูสภาพจิตใจของชาวญี่ปุ่น ที่ได้รับผลกระทบจากสงคราม แน่นอนว่าเมื่อให้เบสบอลเป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนาประเทศ โดยที่อเมริกาควบคุมญี่ปุ่นได้ (ในยุคนั้น) ทำให้เบสบอลกับญี่ปุ่นพัฒนาก้าวไปอีกขั้น แทนที่สงครามจะพรากเบสบอลจากคนญี่ปุ่นไป แต่มันกลับมีบทบาทให้ญี่ปุ่นเจริญขึ้น จากนั้นเป็นต้นมาทำให้กีฬาเบสบอลก็แทบจะเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตของชาวญี่ปุ่นไปโดยปริยาย แม้ว่าในปัจจุบันยุคใหม่จะมีกีฬาใหม่ ๆ ที่นิยมมากขึ้นอย่างฟุตบอลที่กำลังมาแรงอย่างมาก แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่า "เบสบอล" คือกีฬาที่ยังได้รับความนิยมสูงในดินแดนอาทิตย์อุทัยอยู่ดี จะเห็นได้ว่ากีฬาเบสบอลอยู่ในทุกช่วงเวลาของญี่ปุ่น ตั้งแต่เริ่มนำเข้ามาเลยทีเดียว มีบางอย่างที่ตรงจริต เป็นกีฬาที่ต้องต่อสู้ด้วยร่างกายและจิตวิญญาณ ประกอบกับการมีบุคลากรมากความสามารถ มีวิสัยทัศน์ช่วงส่งเสริมกีฬาชนิดนี้อย่างต่อเนื่อง และความตั้งใจอันแรงกล้าที่จะปฏิรูปประเทศเพื่อทัดเทียมตะวันตก จึงไม่แปลกที่มันจะเป็นกีฬาอันดับ 1 ในใจของชาวญี่ปุ่นหลายต่อหลายคนครับ ที่มารูปภาพปก: Wokandapix จาก Pixabay