กีฬาภูมิปัญญาไทยเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของไทยสาขาหนึ่งที่ไม่ควรเลือนหายไป ประเทศไทยมีความหลากหลายทางวัฒนธรรม ทำให้ประเทศไทยเป็นที่กล่าวขานโดยเฉพาะมรดกภูมิปัญญาของไทยที่ถ่ายทอดมารุ่นต่อรุ่น เช่นความรู้ ความเชี่ยวชาญ และทักษะในสาขาต่าง ๆ กีฬาภูมิปัญญาไทยคือการเล่นเกมกีฬาและศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัวที่ปฏิบัติกันอยู่ในประเทศและมีเอกลักษณ์สะท้อนวิถีไทย ซึ่งเราสามารถแบ่งได้ 3 ประเภท คือ การละเล่นพื้นบ้าน กีฬาพื้นบ้าน และศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว ในบทความนี้เราจะมาพูดถึงกีฬาภูมิปัญญาไทยที่ได้รับการขึ้นทะเบียน พ.ศ 2553-2558 ประเภท ศิลปะการต่อสู้เพื่อป้องกันตัว คือวิธีการหรือรูปแบบการต่อสู้ที่ใช้ร่างกาย หรืออุปกรณ์โดยได้รับการฝึกฝนตามหลักวัฒนธรรม 1.กระบี่กระบอง เครดิตภาพ https://bit.ly/37FOGks เป็นศิลปะการต่อสู้ด้วยอาวุธโบราณของไทย แต่เดิมเรียกว่าการประลองดาบ การประลองหอก เป็นต้น ซึ่งต่อมาพัฒนามาเป็นการเล่นการแสดงและการกีฬา เครื่องกระบี่กระบองปัจจุบันเป็นอาวุธจำลองส่วนมากทำมาจากหวายมีความเหนียวและเบามือ การเล่นกระบี่กระบองมีอยู่ 2 ประเภทคือประเภทแสดง และประเภทแข่งขันค่ะ เครดิตภาพ https://bit.ly/37FOGks ประโยชน์ของกีฬานี้ทำให้ผู้เล่นมีความแข็งแรง มีความคล่องแคล่ว ว่องไว มีความมั่นใจในตนเองมีสติไหวพริบเป็นวิชาที่สามารถใช้ป้องกันตัวได้ "แน่นอนว่ากีฬาชนิดนี้ไม่มีใครไม่รู้จัก เพราะถ้าย้อนไปในสมัยเด็กสมัยคุณพ่อคุณแม่หรือสมัยม.ต้น ต้องมีคนได้เรียนวิชากระบี่กระบองแน่นอน และวิชากระบี่กระบองในแผนการเรียนการสอนยังคงมีอยู่ในปัจจุบัน" 2.ซีละ เครดิตภาพ https://bit.ly/37zSeEz เป็นศิลปะการต่อสู้ที่เก่าแก่ที่สุดชนิดหนึ่งในจังหวัดทางภาคใต้โดยเฉพาะจังหวัดที่อยู่ใกล้ชายแดนทางภาคใต้ มีชื่อเรียกต่างกันไปตามความนิยมของท้องถิ่นเช่น สิหลาดบือซีละ ซซีละ ดีกา หรือบือดีกา จะหมายถึง"การต่อสู้ด้วยมือเปล่าแบบหนึ่งของชาวมลายู คล้ายมวย" ที่ต่อมาจะใช้คู่กับอาวุธเช่น กฤษหรือกระบี่ เมื่อความเจริญก้าวหน้าเข้ามามากขึ้นความสำคัญของกีฬาชนิดนี้ในการทำสงครามจึงลดน้อยลงจนกลายเป็นกีฬาที่เล่นกันเพื่อเป็นการออกกำลังกำลังกายและฝึกไว้ป้องกันตัวเท่านั้น ซึ่งจะมี 2 ประเภทก็คือใช้อาวุธและไม่ใช้อาวุธ ในปัจจุบันยังมีการเล่นกันอยู่ทั่วไป เครดิตภาพ https://bit.ly/37zSeEz ซีละเป็นลักษณะการแสดงความสามารถเฉพาะตัวตั้งแต่การรำการต่อสู้ ส่งเสริมความก้าวหน้าในการแสดงออกการตัดสินใจและความเชื่อมั่นในตัวเองฝึกให้มีความอดทนต่อความเจ็บปวดและความเหน็ดเหนื่อยในการเล่น ฝึกให้ผู้เล่นได้ใช้ความคิดการวางแผนการแก้ไขปัญหาตามสภาพที่เกิดขึ้น เกิดการเรียนรู้ในการหลบหลีกป้องกันตัวในลักษณะต่าง ๆ ด้วย 3.มวยไทย เครดิตภาพ https://bit.ly/318kQCE จากการศึกษาข้อมูลพบว่ามีการพัฒนามาตั้งแต่สมัยสุวรรณภูมิ เริ่มชัดเจนในสมัยทวารวดี และรุ่งเรืองในสมัยสุโขทัย อยุธยาธนบุรี และรัตนโกสินทร์ เป็นการต่อสู้ที่ใช้ส่วนต่าง ๆ ของร่างกายอย่างผสมกลมกลืน ศิลปะมวยไทยเป็นการต่อสู้ที่ใช้หลักพื้นฐานและทักษะ มีระดับต่าง ๆ คือท่าร่าง เชิงมวย ไม้มวย และเพลงมวย ผสมผสานกันจนมีประสิทธิภาพสูงสุดทั้งการรุกและการรับ และที่น่าสนใจคือการตั้งชื่อไม้มวยต่าง ๆ ที่มีความไพเราะ ทำให้เข้าใจและจำได้ง่าย ซึ่งจะใช้ลักษณะท่าทางที่เกี่ยวกับตัวละคร เหตุการณ์ หรือสัตว์ในวรรณคดี เช่น หนุมานถวายแหวน เอราวัณเสยงา มณโฑนั่งแท่น เป็นต้น เครดิตภาพ https://bit.ly/36BKGzQ มวยไทยมีวิวัฒนาการมาหลายยุคหลายสมัยได้หลอมรวมศิลปวัฒนธรรมหลายด้านเข้าด้วยกันอย่างกลมกลืน ทั้งในเรื่องความเชื่อของจิตวิญญาณ คาถาอาคม ดนตรีวรรณกรรม คุณธรรมจริยธรรม เป็นธรรมเนียมที่นักมวยไทยยึดถือปฏิบัติกันอยู่ในปัจจุบัน ได้แก่ การขึ้นครู การครอบครูการไหว้ครู การแต่งมวย และดนตรีปี่มวยด้วยเหตุนี้มวยไทยจึงเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ การฝึกมวยไทยช่วยพัฒนาร่างกายอารมณ์จิตใจและสติปัญญาให้เป็นผู้มีความสมบูรณ์ทั้งกายและใจ ทั้งนี้ยังเป็นสื่อที่ทำให้ชาวต่างชาติเข้าใจและชื่นชมประเพณีวัฒนธรรมของไทยเรามากขึ้นด้วยค่ะ 4.มวยโบราณสกลนคร เครดิตภาพ https://bit.ly/2voTCvy เป็นมวยโบราณชนิดหนึ่งหรือเรียกว่า"เสือลากหาง" เป็นกีฬาพื้นบ้านและศิลปะการต่อสู้ ของชนเผ่าญ้อในจังหวัดสกลนคร ที่เกิดจากการผสมผสานระหว่างนาฏศิลป์พื้นบ้านอีสานและชั้นเชิงการต่อสู้แบบมวยโบราณที่เน้นให้เห็นลีลาท่าทางที่งดงามไม่ใช่มวยแบบคลุกวงในชกเอาแพ้เอาชนะในปัจจุบันมักทำการแสดงในเทศกาลงานบุญและงานประเพณีต่าง ๆ จากการศึกษาพบว่าแบ่งเป็น 3 ขั้นตอนคือเริ่มด้วยการรำหมู่เป็นขบวนแห่ ตามด้วยท่าไหว้ครูหรือรำเดี่ยว แล้วแสดงการต่อสู้ในขั้นตอนสุดท้าย เครดิตภาพ https://bit.ly/2voTCvy ในปัจจุบันนั้นจะมีการแสดงให้เห็นที่จังหวัดสกลนครเท่านั้นและค่อนข้างจะหาดูยาก ทำให้มีการส่งเสริมมากขึ้นในโรงเรียนต่าง ๆ ระดับประถมศึกษาและระดับมัธยมศึกษาทำการฝึกหัดรำมวยโบราณไว้เป็นการส่งเสริมและอนุรักษ์อย่างจริงจังเพื่อรักษามวยโบราณ ให้อยู่คู่กับเมืองสกลนคร สืบต่อไปค่ะ เครดิตภาพปก https://bit.ly/2U0WPM2
