กีฬา วอลเลย์บอล (Volleyball) คือหนึ่งในชนิดกีฬาได้รับความนิยมลำดับต้น ๆ ในเมืองไทย เป็นกีฬาที่ดูเหมือนเล่นกันง่าย แค่ตีบอลตกลงพื้นอีกฝั่งก็ได้คะแนนแล้ว แต่ในความเป็นจริงวอลเลย์บอลคือศาสตร์และศิลป์ การฝึกคอนโทรลบอล (อันเดอร์) เรียนรู้เทคนิคเข้าทำ , ประสานงานกับเพื่อน จนถึงป้องกันบอลตบจากฝ่ายตรงข้าม (บล็อก) มันไม่ใช่เรื่องง่ายเลยมีความเป็นทีมสูงมาก นักกีฬาทั้ง 6 คนในสนามพื้นที่กว้าง 9 เมตร ยาว 18 เมตร มีหน้าที่ความรับผิดชอบของตัวเอง หลายคนลองเล่นกับเพื่อนรู้สึกว่ามันยังไม่แมตช์ เล่นแบบไร้จุดหมายค้นหาตัวเองไม่เจอ มาดูกันว่าทั้ง 6 ตำแหน่งหลักในกีฬาวอลเลย์บอล ตำแหน่งไหนเหมาะกับเราบ้างSetter (มือเซต , ตัวเซต)ตัวย่อ : Sตัวอย่างนักกีฬาตำแหน่งนี้ : พรพรรณ เกิดปราชญ์ , นุศรา ต้อมคำ , สิริมา มานะกิจคุณสมบัติ : ไม่จำเป็นต้องสูง แต่ต้องไม่เตี้ยมาก , ตัดสินใจเด็ดขาด , มีความฉลาดพลิกแพลงเก่ง , รับความกดดันสูงตำแหน่งเซตเตอร์ คือหัวใจสำคัญของทีมเพราะเป็นคนคุมจังหวะช้า-เร็ว , ทิศทางบอล เพื่อนตบง่ายหรือตบไม่ได้อยู่ที่คนเซตนี่แหละ แทบทุกคะแนนตัวเซตมีส่วนร่วมแทบทั้งหมด ตำแหน่งนี้ค่อนข้างยืดหยุ่นสำหรับสรีระร่างกาย ไม่มีหน้าที่ขึ้นตบจึงไม่จำเป็นต้องสูง (ไม่ควรต่ำกว่า 170 ซม. เพื่อช่วยเพื่อนบล็อกได้) จะท้วมหรือจะอวบไม่เป็นปัญหา ว่าง่าย ๆ คือเล่นด้วยสองมือบน “เซต” แล้วเอาลูกบอลไปให้เพื่อตบแบบถนัดถนี่เป็นใช้ได้ สำคัญกว่าคือเซนส์ของผู้เล่น รู้จักแก้ไขจังหวะบอลแรกเพื่อนตั้งมาพลาด ให้กลับมาเป็นโอกาส ตัดสินใจแต่ละครั้งต้องเด็ดขาดมีเวลาคิดเพียงเสี้ยววินาทีก่อนปล่อยบอลออกจากมือ สภาพจิตใจเอาชนะความกดดัน หากใจไม่นิ่งพอเซตพลาดติดกัน 2-3 ครั้งก็สติแตกง่าย ๆ ทำให้นักกีฬาหลายคนแม้ฝีมือดีแต่ไปไม่ถึงระดับสูงLibero (ลิบเบอโร่ , ตัวรับอิสระ)ตัวย่อ : Lตัวอย่างนักกีฬาตำแหน่งนี้ : ปิยะนุช แป้นน้อย , สุพัตรา ไพโรจน์ , วรรณา บัวแก้วคุณสมบัติ : รูปร่างไม่ต้องสูง , เน้นคล่องตัว ปราดเปรียว , พุ่งรับได้ไม่ห่วงสวยสวมชุดแข่งสีต่างจากคนอื่น ๆ ในทีม ชื่อตำแหน่งอิสระจริง แต่มีข้อจำกัดหลายอย่าง ไม่สามารถเข้าไปเล่นในพื้นที่แดนหน้า , เซตไม่ได้ , เล่นลูกเหนือตาข่ายไม่ได้ หน้าที่ของลิบเบอโร่ภาษาชาวบ้านคือทำอย่างไรก็ได้ “อย่าให้บอลตกลงพื้น” คำว่าอิสระหมายถึงสามารถเปลี่ยนตัวลงแทนผู้เล่นแดนหลังได้แบบไม่นับจำนวนครั้ง เราจึงเห็นลิบเบอโร่วิ่งเข้าวิ่งออกเปลี่ยนเสิร์ฟรีบเอาลงมารับบอลแรก คุณสมบัติตำแหน่งนี้จึงเน้นความคล่องตัวเป็นหลัก , พุ่งรับบอลได้ตลอดเวลาไม่เหมาะคนห่วงสวยหรือกลัวเจ็บ จึงเหมาะกับคนตัวเล็กรูปร่างไม่สูงมาก หากคิดว่าตัวเราเคลื่อนไหวได้ดี หูไวตาไว ตำแหน่งลิบเบอโร่น่าสนใจไม่น้อยMiddle Blocker (ตัวบล็อกกลาง , บอลเร็ว)ตัวย่อ : MBตัวอย่างนักกีฬาตำแหน่งนี้ : หัตถยา บำรุงสุข , ทัดดาว นึกแจ้ง , ปลื้มจิตร์ ถินขาวคุณสมบัติ : รูปร่างสูง , กระโดดได้สูง , ตบหนัก , คล่องตัว , ไหวพริบดีเป็นตัวยืนชิดเน็ตที่สุด หน้าที่หลักตามชื่อเลยคือ Blocker ขึ้นบล็อกสกัดกั้นเกมบุกฝ่ายตรงข้าม คุณสมบัติแรกจึงเป็นกระโดดเทคตัวขึ้นบล็อกได้สูง อีกหน้าที่สำคัญไม่แพ้กันคือตำแหน่งนี้ต้องมีคุณสมบัติขึ้นตบดีด้วย จัดระเบียบท่าทางจากกระโดดขึ้นบล็อกเปลี่ยนเป็นขึ้นตบได้ในชั่วพริบตา แฟนวอลเลย์บอลบ้านเราจึงนิยมเรียก “บอลเร็ว” คือตำแหน่งนี้ช้าไม่ได้ เน้นคล่องตัวแต่ในขณะเดียวกันมีหน้าที่รับผิดชอบเกมรุกคือขึ้นตบได้หนักหน่วง แม่นยำ จึงต้องการผู้เล่นความสูงเยอะ ๆ มาเล่นตำแหน่งนี้ไม่ควรต่ำกว่า 175 ซม. หรือยิ่งสูงยิ่งได้เปรียบเพราะทำทุกอย่างทั้งตบทั้งบล็อก Outside hitter (ตัวตีตรงข้าม , หัวเสา)ตัวย่อ : OHตัวอย่างนักกีฬาตำแหน่งนี้ : ชัชชุอร โมกศรี , อัจฉราพร คงยศ , อรอุมา สิทธิรักษ์คุณสมบัติ : รูปร่างสูง , ตบหนัก , คล่องตัว , ไหวพริบดีคล้ายกับบอลเร็วคือขึ้นตบเฉียบขาด ต่างกันตรงตำแหน่งการยืนจะไขว้กัน 2 ฝั่ง โดยธรรมชาติบอลบุกคู่ต่อสู้จะไปเข้า MB ที่ยืนอยู่ตรงกลาง หน้าที่หลักของ OH หรือตรงตัวเลยคือ “หัวเสา” คือรอรับบอลจากมือเซตจ่ายถวายพานให้ตบเป็นคะแนน ส่วนหน้าที่รองคือขยับช่วย MB ขึ้นบล็อกปิดกั้นเกมบุกจากคู่แข่ง คนเล่นตำแหน่งนี้คือยิ่งสูงยิ่งดี เพราะหมายถึงโอกาสจุดตบ-จุดบล็อกระดับความสูงได้เปรียบยิ่งขึ้น มีความคล่องตัว ไหวพริบดีอ่านใจมือเซตขาดว่าบอลจะมาอย่างไร บางทีต้องกระโดดตั้งแต่บอลยังไม่ออกจากมือเซต ความเข้าใจเกมจึงต้องสูงมาก หากคิดว่าตัวเองตบแรกตบหนัก ทุบแต่ละดอกพื้นแทบแตก ตำแหน่งหัวเสาก็น่าสนใจOpposite Hitter (ตัวตีตรงข้าม , บีหลัง)ตัวย่อ : OPPตัวอย่างนักกีฬาตำแหน่งนี้ : พิมพิชญา ก๊กรัมย์ , ธนัชชา สุขสด , มลิกา กันทองคุณสมบัติ : รูปร่างสูง , กระโดดสูง , ตบหนักเป็นพิเศษ , เล่นได้หลากหลายเป็นตำแหน่งสำคัญช่วยรักษาสมดุลให้ทีม ยืนตรงข้ามตัวเซตเช่นเวลาตัวเซตอยู่แดนหน้าบีหลังจะอยู่แดนหลัง , ตัวเซตอยู่หลังก็จะให้บีหลังอยู่หน้าประมาณนี้ หลายคนเริ่มงงแล้วต่างกับหัวเสายังไงเห็นขึ้นตบเหมือนกัน ลองนึกภาพตามง่าย ๆ เช่นมือเซตอยู่แดนหน้าจะเหลือตัวบุกแค่สองคน บีหลังจึงต้องทำหน้าที่เป็นตัวตบเสริมโจมตีจากแดนหลัง อีกบทบาทคือเมื่อมือเซตหมุนอยู่แดนหลังทำหน้าที่คอยช่วยเซตเวลาตัวเซตอยู่แดนหลังที่เรียกว่า “โค-เซตเตอร์” คนถูกวางรับผิดชอบวอลเลย์บอลตำแหน่งนี้จึงต้องมีสกิลหลากหลายกว่ามือตบคือช่วยมือเซตได้ , มีพลังตบจากเส้น 3 เมตรรุนแรง อยู่แดนหน้าต้องบล็อกได้ด้วยคือทำทุกอย่างของเกมบุก คุณสมบัติสำคัญคือต้องกระโดดได้สูงมากพอตีฉีกจากแดนหลัง และรุนแรงพอเอาชนะตัวบล็อกได้อีกด้วยค้นหาตัวเองให้เจอว่าแท้จริงแล้วตัวเองถนัดเหมาะกับตำแหน่งไหน แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นหากพัฒนาตัวเองสู่ระดับสูงจำเป็นต้องให้โค้ชมีฝีมือช่วยประเมิน “ตำแหน่งที่ชอบ ไม่ได้หมายความว่าเล่นดีที่สุด” หลายคนถูกเปลี่ยนตำแหน่งจนเอาดีระดับโลก ความสำเร็จทุกอย่างของนักวอลเลย์บอลเกิดขึ้นได้ด้วยความพยายาม ความตั้งใจฝึกฝน และเปิดใจเรียนรู้ความผิดพลาดเพื่อแก้ไข บางทีอนาคตของวอลเลย์บอลไทยอาจเป็นคุณ หรือลูกหลานคุณก็ได้ใครจะไปรู้ ขอให้โชคดีทุกคนครับ ..ภาพประกอบโดย ภาพปก Unsplash Michele Feola : พื้นสนาม , Pixabay AlLes : ลูกวอลเลย์บอล , เปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !
