สาเหตุจากอะไร! แพทย์โรคหัวใจอธิบายอาการ อีริกเซ่น ปมวูบหมดสติกลางสนาม

มติชน

13 มิถุนายน 2564 ( 12:30 )

649

"หมอหม่อง" นพ.รังสฤษฎ์ กาญจนะวณิชย์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคหัวใจ อธิบายอาการและสาเหตุที่ทำให้นักกีฬาอาชีพวูบหมดสติระหว่างแข่งขัน หลังจากแฟนบอลทั่วโลกต้องช็อกกับกรณีของ คริสเตียน อีริกเซน กองกลางทีมชาติเดนมาร์ก ที่วูบกลางสนามในศึกยูโร 2020

จากกรณีที่เกิดเหตุระหว่างเกมยูโร 2020 กลุ่มบี คู่ระหว่าง “โคนม” เดนมาร์ก กับ ฟินแลนด์ ที่พาร์เก้น สเตเดียม กรุงโคเปนเฮเก้น ประเทศเดนมาร์ก เมื่อคืนวันที่ 12 มิถุนายน เมื่อจู่ๆ คริสเตียน อีริกเซ่น กองกลางของเดนมาร์กล้มฟุบลงไปในสนาม ทำให้ต้องเรียกแพทย์เข้ามาปฐมพยาบาลและหยุดพักการแข่งขันชั่วคราว

ซึ่งต่อมาทางยูฟ่ารายงานเพิ่มเติมว่าอีริกเซ่นถึงโรงพยาบาลและทุกอย่างเรียบร้อยดี ด้านสมาคมฟุตบอลเดนมาร์กทวีตข้อความว่า อีริกเซ่นฟื้นคืนสติแล้ว และกำลังตรวจเช็กร่างกายที่โรงพยาบาลต่อไป โดย ฟาบริซิโอ โรมาโน่ นักข่าวชื่อดัง เผยว่าอีริกเซ่นนั้นสามารถพูดคุยกับญาติได้แล้ว และมีอาการที่ดีขึ้น แถมยังเฟซไทม์จากโรงพยาบาล คุยกับเพื่อนร่วมทีม ขอให้ทุกคนลงสนามเตะต่อ เพราะตนรู้สึกดีขึ้นแล้ว โดยแมตช์ดังกล่าวกลับมาแข่งขันต่อ ซึ่งผลจบลงที่ฟินแลนด์เฉือนชนะเดนมาร์กไปได้ 1-0

ทั้งนี้ นพ. รังสฤษฎ์ กาญจนะวณิชย์ ผู้เชี่ยวชาญโรคหัวใจ ได้อธิบายเรื่องอาการของ อีริกเซ่น ซึ่งหมดสติในสนามระหว่างแข่งขัน โดยระบุว่า...

ข่าว Christian Eriksen นักฟุตบอลชาวเดนมาร์กที่หัวใจหยุดเต้นขณะกำลังแข่งฟุตบอลยูโรเมื่อคืนนี้
ช็อคแฟนบอลและอีกหลายๆคนทั่วโลก

คำถามที่หลายคนคงอยากทราบคือมันเกิดอะไรขึ้น คนที่ดูแข็งแรงเป็นนักกีฬาทำไมอยู่ดีๆหัวใจหยุดเต้นได้
ภาวะหัวใจหยุดเต้นจนเสียชีวิตกระทันหันในนักกีฬาพบได้ราว 1-2 ในแสนราย

สาเหตุเป็นได้ตั้งแต่ โรคหัวใจที่พยาธิสภาพชัดเจน (structural heart disease) และจากสาเหตุที่ ไม่พบความผิดปกติของโครงสร้างหัวใจที่ชัดเจน (non structural heart disease) โดยทั่วไป โรคหัวใจที่มีพยาธิสภาพชัดเจน เช่น โรคกล้ามเนื้อหัวใจหนา Hypertrophic cardio myopathy โรคหัวใจโต Dilated cardiomyopathy โรคลิ้นหัวใจพิการ valvular heart disease

นักกีฬาอาชีพเหล่านี้จะมีการ screen หาอย่างดีแล้ว ไม่น่าพลาด แต่อาจมีพยาธิสภาพบางอย่างที่ตรวจหายากต้องใช้การตรวจพิเศษเฉพาะ ได้แก่ โรคความผิดปกติของหลอดเลือดหัวใจ เช่นAnomalous coronary artery disease โรคทางเดินหลอดเลือดหัวใจผิดปกติแต่กำเนิด ไปเดินลอดระหว่าง หลอดเลือดใหญ่ 2 เส้น (pulmonary artery / aorta) ทำให้โดนบีบรัดเวลาออกแรง หรือในนักกีฬาที่เริ่มมีอายุ ก็อาจมีโรคผนังหลอดเลือดหัวใจแข็ง atherosclerosis ถ้ามีปัจจัยเสี่ยง อย่างไขมันในเลือดสูง

แต่นอกจากโรคที่สามารถตรวจพบความผิดปกติทางโครงสร้างหัวใจเหล่านี้ ยังมีโรคที่เป็นความผิดปกติทางระบบไฟฟ้า ซึ่งไม่อาจตรวจพบโดยการใช้วิธีตรวจทั่วไปอย่าง ตรวจ echo CT หรือ MRI ได้

เช่น
โรค
ไหลตาย Brugada syndrome
Long QT syndrome
Catecholaminergic polymorphic VT
WPW syndrome
หรือความผิดปกติของเกลือแร่ในร่างกาย เช่น potassium magnesium ในเลือดต่ำมากๆ

นอกจากนี้ยังมีภาวะ Commotio cordis ซึ่งเกิดจากการกระทบกระแทกบนทรวงอกอย่างรุนแรงทำให้เกิดไฟฟ้าลัดวงจรภายในหัวใจ

ภาวะนี้พบได้ในนักกีฬาอายุน้อยๆ

(เมื่อคืนตอนเกิดเหตุไม่เห็นว่า Erickson โดนกระแทกหน้าอกอย่างรุนแรง)

แม้เป็นเหตุการที่เกิดไม่บ่อย แต่มันจะ เป็นความสูญเสียที่ไม่ควรเกิดขึ้น ท่ามกลางคนดูนับหมื่น
การเตรียมพร้อมของสนามแข่งในการช่วยฟื้นคืนชีพจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งยวด
จะต้องมีบุคลากรซึ่งมีความรู้ความสามารถในการทำ CPR และมีเครื่องกระตุกไฟฟ้าหัวใจ AED เตรียมพร้อมเสมอ

ผมไม่ได้ดูถ่ายทอดสดเมื่อคืน แต่ตามข่าวเห็นว่า Eriksen ได้รับการทำ CPR (และ defibrillation ?) ทันทีบนสนาม เห็นภาพเพื่อนร่วมทีม ยืนล้อมวง ทีมแพทย์ที่กำลังช่วยเหลือ ไม่ให้ภาพ Eriksen ที่อยู่ในสภาพสิ้นสติปรากฎต่อสายตาคนทั้งโลก

ตามข่าวทราบว่า Eriksen ตื่นรู้ตัวแล้ว และขอให้เพื่อนแข่งต่อในครึ่งหลังเพื่อเดนมาร์ก

ผมขอชื่นชม การตอบสนองต่อวิกฤตครั้งนี้ของทุกๆคนที่เกี่ยวข้องครับ เพื่อป้องกันการสูญเสียชีวิตของนักกีฬา ที่ให้ความสุขกับคนดูและคนรักของเขา